Οι δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού (skin prick tests) συνίστανται στην τοποθέτηση στο αντιβράχιο του ασθενούς, και σε απόσταση περίπου 3 εκατοστών μεταξύ τους, εκχυλισμάτων που περιέχουν σε αραιωμένη μορφή το υπό έλεγχο αλλεργιογόνο.

Ακολουθεί ανεπαίσθητος σκαριφισμός/τσίμπημα του δέρματος, με ξεχωριστό σκαριφιστή, δια μέσω του εκχυλίσματος και μετά από 15-20 λεπτά γίνεται ανάγνωση του αποτελέσματος.

Αν κάποιο τεστ είναι θετικό, παρατηρείται τοπικά ήπια αντίδραση που μοιάζει με τσίμπημα κουνουπιού και η οποία υποχωρεί σε λίγες ώρες χωρίς να αφήνει οποιοδήποτε σημάδι.

Οι δοκιμασίες δια νυγμού γίνονται σε οποιαδήποτε ηλικία και είναι εξαιρετικά αξιόπιστες. Στην περίπτωση αναπνευστικής αλλεργίας δοκιμάζονται τουλάχιστον 60 αλλεργιογόνα.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνουν οι δοκιμασίες δια νυγμού είναι ο ασθενής να μην έχει λάβει αντιισταμινική αγωγή για τουλάχιστον 5 ημέρες.

Αλλεργιογόνα

Οι αλλεργίες οφείλονται στην υπερβολική, και κατ' επέκταση επιβλαβή για τον οργανισμό αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στα αλλεργιογόνα.

Πρόκειται συνήθως για πρωτεΐνες που σε ένα φυσιολογικό άνθρωπο δεν προκαλούν καμία αντίδραση, σε ένα όμως αλλεργικό είναι υπεύθυνα για την εκδήλωση αλλεργικών συμπτωμάτων.

Αυτά εξαρτώνται από το είδος του αλλεργιογόνου.

Έτσι η αναπνευστική αλλεργία οφείλεται σε αλλεργιογόνα που βρίσκονται στην ατμόσφαιρα, η τροφική αλλεργία σε τροφικά αλλεργιογόνα, η δερματική αλλεργία σε αλλεργιογόνα που έρχονται σε επαφή με το δέρμα κλπ.

Αλλεργιογόνα στην ατμόσφαιρα

Τα αεροαλλεργιογόνα προκαλούν αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα και άσθμα και χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες: τα ολοετή που προκαλούν συμπτώματα όλο το χρόνο και τα εποχικά που προκαλούν εποχικά συμπτώματα.

Ταυτοποιούνται με τα δερματικά τεστ δια νυγμού και τον ειδικό αιματολογικό αλλεργιολογικό έλεγχο (RAST/CAP).

Τα κυριότερα ολοετή αλλεργιογόνα είναι:

  • Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Πρόκειται για μικροσκοπικά έντομα που τρέφονται από τα νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας του ανθρώπου, βρίσκονται σε όλα τα σπίτια, ειδικά όπου εγκλωβίζεται σκόνη, και μπορεί να προκαλέσουν ασθματικά συμπτώματα.
  • Τα επιθήλια των ζώων όπως η γάτα και ο σκύλος. Έχουν εξαιρετικά μικρό μέγεθος, μεταφέρονται εύκολα με τον αέρα, αρκεί δε πολύ μικρή ποσότητά τους για να προκαλέσει συμπτώματα. Ακόμα κι αν απομακρυνθεί το ζώο από ένα σπίτι, τα επιθήλιά του ανιχνεύονται σε αυτό μέχρι και ένα μήνα μετά.
  • Οι μύκητες. Ο πιο σημαντικός μύκητας είναι η αλτερνάρια που είναι εξαιρετικά παρών στην ατμόσφαιρα το φθινόπωρο καθώς τρέφεται από τα υγρά, νεκρά φύλλα. Υπάρχει όμως και στο οικιακό περιβάλλον όπου υπάρχει υγρασία (π.χ. υπόγεια, αποθήκες, μπάνια κ.α) και, επομένως, ουσιαστικά προκαλεί συμπτώματα καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Τα εποχικά αλλεργιογόνα είναι συνήθως πρωτεΐνες που βρίσκονται στη γύρη διαφόρων φυτών και, επομένως, προκαλούν συμπτώματα μόνο κατά την περίοδο που αυτά ανθοφορούν.

Τα κυριότερα αλλεργιογονικά φυτά στην Ελλάδα είναι:

  • Τα γρασίδια. Πρόκειται για οικογένεια άγριων γρασιδιών που φυτρώνουν σε όλη την Ελλάδα. Ανθίζουν κατά κανόνα το Μάρτιο και η ανθοφορία τους διαρκεί μέχρι τον Ιούνιο. Ένα από αυτά είναι η αγριάδα που αντέχει στην ξηρασία και μπορεί να παραμείνει ανθισμένη και τον Ιούλιο.
  • Η ελιά. Το κατεξοχήν ελληνικό δέντρο είναι πολύ συχνά αλλεργιογονικό. Ανθίζει κατά κανόνα το Μάϊο, αν και σε θερμότερες περιοχές (όπως π.χ. στην Κρήτη) μπορεί να ανθοφορεί από τα τέλη Μαρτίου.
  • Το περδικάκι. Πρόκειται για ζιζάνιο που φυτρώνει παντού, ακόμα και σε μαντρότοιχους ή πεζοδρόμια. Βρίσκεται, επομένως, και μέσα στις πόλεις, εξαιτίας δε του κλίματος στην Ελλάδα ανθίζει δύο φορές το χρόνο, μία κατά την άνοιξη και μία το φθινόπωρο.
  • Τα κυπαρισσοειδή φυτά. Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιούνται για καλλωπιστικούς λόγους δέντρα συγγενικά του κλασικού ελληνικού κυπαρισσιού. Αυτά αποτελούν όλο και πιο μεγάλο πρόβλημα λόγω της αλλεργιογονικότητάς τους. Ανθίζουν από τα τέλη Ιανουαρίου μέχρι και το Μάιο.